Piper Super Cub – Oktay GÜLMEZ
PM’in Piper Super Cub kitinin inşaatına başladım. Adım adım, fotoğraflarla destekleyerek, inşaatımın aşamalarını paylaşmaya çalışacağım.
Model inşaatına yeni başlayanlara yararlı olabileceğini umarak fotoğraflara küçük notlar ekleyeceğim.
Bu notlar, inşaat el kitabının yerini tutmaz. Sadece, benim tekniğimi anlatır. Uzun zamandır, bu boyutta, lastik motorlu model de yapmadım. Bakalım bitirebilecek miyim?
Planı tezgaha serdim. Üzerine naylon serip köşelerinden raptiyelerle tutturdum. CA yapıştırıcı ile çalışacağım için, naylonun cinsi önemli. Orta kalınlıkta ve kırışıklıkları olmayan bir naylon örtü gerekli. Ancak, bütün naylonlar, çatı uzun süre üzerinde bırakılırsa çatıya yapışıyor.
Parçaları, levhalardan, kullanım sırası geldikçe çıkarıyorum. Kitteki 2.5×2.5 çıtaların, en sert 4 tanesini, gövde boy çıtası olarak seçtim. Daha az sert ama, diğerlerinden daha sert olan iki tanesini de kanat hücüm kenarları için ayırdım. Yumuşak balsadan olanlardan gövde ayırıcılarında kullanacağım.
Toplu iğneleri, çıtaların yanlarından tezgaha çakarak birinci gövde yanını çattım. Ayırıcıları yerleştirirken, gerektiğinde toplu iğnelerin yerlerini değiştiriyorum veya yeni iğneler ekliyorum. Ayırıcıları yerine göre ölçüp kestim ve yerine uygunluğunu onayladıktan sonra yapıştırdım. Kısa bir kuruma süresi bekledikten sonra, birinci gövde yanını tezgahtan kaldırdım. CA ile çalışırken iki gövde yanını üst üste çatmıyorum. Sonra birbirinden ayırmak zor oluyor.
İkinci gövde yanını aynı ilki gibi yaptım. Diğeri için çaktığım iğnelerin deliklerini kullanmaya çalıştım.
Çıtaların fazlalıklarını tek yanlı jiletle kestim ve zımpara ile düzelttim.
İki gövde yanını birbirine iğneleyerek çepeçevre zımparaladım. İki eş gövde yanı elde etmeye çalıştım.
Gövdeyi birleştirmeye kuyruk ayırıcılarını birbirine yapıştırarak başladım. Hafif yaylı mandallarla kuyruğu bir arada tutarken 19 no’lu burun bölmesini yanlara yapıştırdım ve iğneledim.
Yapıştırıcı kurumadan 20 no’lu bölmeyi de yerine dikkatlice yapıştırdım. 21 no’lu iniş takımı bölmesini yerine yapıştırıcı sürmeden, geçici olarak yerleştirdim. 19 ve 20 no’lu bölmelerin yapışkanları kururken gövde çıtaları ile doğru açıyı koruması için, çatıyı tezgaha 19 no’lu bölmeden iğneleyip gönye ile yanların dikliğini sağladım.
İniş takımı telini kargaburunla büküp 21 no’lu bölmeye teli diktim ve ipliklerin üzerinden bolca yapıştırıcı sürdüm.
Diğer, gövde üst bölmelerini yerlerine yapıştırdım. Gövde alt ayırıcılarını, üst bölmeleri ölçü olarak kullanarak kesip hazırladım ve yerlerine yapıştırdım. Tüm bölmelerin dışa bakan kenarlarını, bölmeleri yerlerine yapıştırmadan önce zımparalayarak lazer kesimin karasından onları temizledim. Lazer kesim 1.5×1.5 çıtaların, kara olan bir kenarını zımpara ile temizledim ve temizlediğim kenar dışa bakacak şekilde çıtaları yerlerine yapıştırdım. Çıtaların taşan kısımlarını jiletle kestim.
Tüm çatıyı zımparaladım. Bu kaba zımpara için kullandığım zımpara 120 kum. Kenarların keskinliğini zımparalayarak yumuşattım. Gövde, bu halde 7g. oldu.
Kanat inşaatında izlediğim sıra: 1- Firar kenarı çıtasını tezgaha iğnele. 2- Kanat ucu parçalarını yapıştır. 3- 1.5×1.5 alt serenleri kanat ucundaki kanallara geçir yapıştır. 4- 3 no’lu siniri, firarkenarına ve alt serenlere yapıştır. 5- Hücüm kenarı çıtasını kanat ucuna ve 3 no’lu sinire yapıştır. Üstünden değil, önden sıkıştırarak iğnele. 6- Kökten ikinci sıradaki 2 no’lu siniri yerine, firar kenarına, alt serenlere ve hücum kenarına yapıştır. Bu hizada hücüm kenarı çıtasını önden sıkıştırarak iğnele. 7- 1 no’lu kök sinirini açı şablonunu kullanarak yerine yapıştır. 8- Diğer 2 no’lu sinirleri yerlerine yapıştır. 9- 6,7,8,9 no’lu üçgen destekleri yapıştır. 10- Üst serenlerin uçlarını zımparalayarak incelt. Üste yerleştirip 3 no’lu sinir hizasından çatlat ve sinir kanallarına yapışkan sürerek serenleri kanallara geçir.
Kanat serenlerinin incelmesini istemediğimden karalarını zımparalamadım. Sinirleri levhadan çıkardıktan sonra alt kenarlarını hafifçe zımparalayarak lazer kesim karasını kısmen giderdim. Kanatları tezgahtan, naylona yapışmanın tamamlanmaması için, özellikle altta biriken yapışkan henüz kurumadan kaldırdım. Sonra, tam kurumayı bekleyip (Bu süre kalın CA için 1-2 saat olabiliyor.) taşan çıtaları kestim ve kaba zımpara yaptım. Firar ve hücum kenarları ile kanat uçlarını yuvarlaklaştırdım.
Dümen inşaatında hafif 2.5×2.5 çıtaları seçerek kullandım. Tam kuruma olmadan tezgahtan söktüm. Tam kurumayı bekledim ve tüm kenarları 120 kum zımpara ile yuvarlaklaştırdım. İnce çatıda bu işin yavaşça, sabırla yapılması gerekiyor.
Tüm çatının dıştan görünebilecek lazer karalarını 220 kum zımpara ile giderdim. Böylece, çatı kaplamaya hazır hale geldi.
Hepsi 13g.
Modeli, kitten çıkan sarı kağıt ile kaplayacağım. Kağıt, sanırım sadece kuru kaplamaya uygun. Bu boyutta bir modeli ıslak kaplama tekniği ile kaplamaya çalışmak ta pek akıllıca olmaz. Kuru kaplamada, yıllardır uyguladığım, sulandırılmış beyaz tutkal ile yapıştırma yolunu tercih ediyorum. Beyaz tutkalı hacimce 1/2 oranında su ile karıştırdım. Süt kıvamındaki bu karışımı bütün çatıya, yumuşak bir fırça ile sürdüm. Bunun amacı, ağacın suyu emerek önceden şişmesini sağlamak yanında yapıştırıcı için de bir ilk kat oluşturmak.
Sulandırılmış beyaz tutkal sürülmüş çatıyı, bütün bir gece boyunca kurumaya bıraktım. Ağacın lifleri suyu emerek şişti ve pürüzlü bir yüzey oluştu. Bu pürüzlülüğü 400 kum zımpara ile zımparalayarak giderdim.
Kağıdın elyaf yönünü belirlemekte çok zorlandım. Uzun kenar yönündedir diye tahmin ederek kaplamaya başladım. Kağıdın parlak yüzü dışa bakacak şekilde kaplıyorum. Yapıştırıcım yine sulandırılmış beyaz tutkal. Ancak, ayran kıvamında. Sadece, dış çerçeveye yapıştırıcı sürüyorum. Yapıştırıcı artıklarından temizlenmiş parmaklarımla dışa doğru sıvazlayarak kağıdı gerdiriyor ve yapışma kenarları boyunca ovalayarak kağıdın yumuşayıp kenarları hafifçe dönmesini sağlıyorum. Anlatması zor ama, yapması o kadar da zor değil.
Gövdenin iki yanını kaplayıp artan kağıdı kestikten sonra, altı kaplamaya başladım. İniş takımından arkaya bir parça kaplama.
İniş takımından öne de ikinci parça ile altın kaplamasını bitirdim.
Gövde üst kaplamasını, kabin önünden kuyruğa tek parça yaptım. Burun üzerini de bir parça kağıt ile kapladım. Kenarlardan taşan kısımları kestikten sonra, kenar boyunca, fırçanın ucuyla yeniden yapıştırıcı sürüp ovalayarak tam yapışma sağlamaya çalışıyorum. Kanat altını tek parça kağıtla kaplayıp, kenarları yumuşatarak üste doğru kıvırdım. Kanat ucunda kıvrılmayı kolaylaştırmak için, 5-10mm aralıklarla kağıdı dilimledim. Kıvırdığım kenarlara iç yüzden yapıştırıcı sürüp tüm kenarları ovalayarak kağıdın yumuşayıp kenarları dönmesini sağladım.
Fazlalıkları kesince böyle görünüyor.
Kanat ucunu ayrı bir parça kağıtla kapladım.
Uçtan taşan kısımları dilimleyip alta kolay dönmesini sağladım.
Kanat üstlerini 3 no’lu sinirden 1 no’lu kök sinirine kadar tek parça kağıtla kapladım. Firar ve hücum kenarında kağıdı alta kıvırdım ve yapıştırıcı sürüp ovalayarak yapıştırdım. Artan kağıdı keskin jiletle kestim. Dümenlerin herbir yüzünü tek parça kağıtla kapladım. Kanat ucunda yaptığım gibi, dilimleyerek kağıdı diğer yüze doğru kıvırdım ve artan kağıdı kestim. Kenarlarda açık kısım yok, tamamen kağıtla kapanmış durumdalar.
Tüm parçaların kaplaması bitti. Yapıştırıcının kuruması için en az 12 saat kurumaya bırakıldı.
Sadece o bölgeyi yeniden ıslatarak bazen kırışıklıklardan kurtulunabilir.
Gerilmeden sonra kalan bu kırışıklıklar ya o bölgedeki liflerin yeterince su alıp şişmemesinden veya kenar yapışmasının iyi olmayıp kağıdın tutunamamasından kaynaklanır.
Kaplamayı ıslatıp kanat ve dümenleri, kaplama gerilirken çarpılmamaları için tezgaha tutturdum. Gövde, yapısı gereği çarpılmaz.
İlk ıslatmada unuttuğum dışabükümleri, kanatları yeniden tezgaha iğneleyeyip, sadece üst yüzeylerine su püskürtüp ıslatarak verdim. Hücum kenarı ve kök sinirinde firar kenarı tezgaha sıfır. 4. sinir hizasında 1.5mm ve 6. sinir hizasında 2.5mm, firar kenarı tezgahtan yükseltildi. Her iki kanatta aynı büküm var.
Modeli açık havada uçuracağım. Daha uzun uçuşlar için, lastiği yağlayacağım. Bu yüzden, verniklemem gerekiyor. Sprey, akrilik mat vernik kullanıyorum. İnce katlar halinde, gövdeye 3 kat, kanatlara ve dümenlere iki kat vernik attım. Artık, süsleme ve son montaj aşamalarına geçebilirim.
Verniklenmiş kanatlar.
1.5×1.5 çıtaları zımparalayarak yuvarlaklaştırdım ve ön gergileri bunlarla yaptım. Gösterge panelini plandan kesip 21 no’lu bölmeye yapıştırdım. Plandaki kabin camı kalıbını kullanarak asetatı kestim. Yerine uygulayıp, burun üzerindeki hattını kurşun kalem ile çizdim. Bu hattın gerisini ve gergi çubuklarını siyaha boyadım. (Siyah boyam kurumuştu ben de sudan etkilenmez mürekkepli keçeli kalemle boyadım.) Asetatı yerine yapıştırdım ve yapıştırıcı kuruyana kadar iğneledim. Burada, genel amaçlı, kırtasiye tipi yapıştırıcı kullandım. İğneleri asetata batırmak zor; matkap gibi çevirerek yerlerine soktum ve sökerken yine döndürerek çıkardım.
Plandan kesilip yerine sulandırılmış beyaz tutkal ile yapıştırılan gösterge paneli.
Kanat yapıştırma düzeneğim. Kanadın gövdeye yapışacağı yüzeyleri kanat ve gövde tarafında zımparalayarak düzgünleştirdim. Kalın CA kullanarak kanadı gövdeye yapıştırdım. Açık alanlarda, denge bozucu hava akımları biraz fazla olabileceğinden V-açısını, planda belirtildiği gibi 2cm değil 2.5cm yaptım. Bir taraf kuruyunca diğer kanadı da yapıştıracağım.
Diğer kanat ta yapıştırıldı.
Yükseliş dümeninin kanada paralel olmasını ve dönüş dümeninin yükseliş dümenine dikliğini kontrol ederek dümenleri kalın CA ile yapıştırdım. Bu yapıştırmalar sırasında, kaplama kağıdı üzerinden yapıştırmadan kaçınmak gerekir. Ahşabın ahşaba yapıştırılması daha sağlam yapışma sağlar. Ancak, bu modelde kağıt fazla iyi tutunmuştu, pek fazla kazıyamadım.
Herşey düzgün ve sağlam görünüyor.
13g biten çatı, kaplamadan sonra 17g olmuştu. Camın yapıştırılması ve parçaların birleştirilmesinden sonra 20g. oldu.
Modelin inşaatında ve kaplamasında hiç hata yok. Kabin içi boyaması, cam yapıştırması pek güzel olmadı ve kanat birleşiminde, v-açısı değişimine sonradan karar vermekten kaynaklı hafif hata fark edilebiliyor. Kanat birleşim hattına kağıt şerit yapıştırarak onu da gizleyeceğim.
Sayın Oktay GÜLMEZ’e ModelYapiyorum.com adına teşekkür ederiz …
Elinize Sağlık çok güzel açıklamalı anlatım.